Alım-satım dünyasında, piyasa yapıcı emri ve alıcı emri kavramlarının, katılımcıların piyasayla etkileşimlerini şekillendiren önemli rolleri vardır. İşlem gerçekleştirmeye yönelik farklı yaklaşımları belirten bu iki terimin işlem ücretleri ile piyasa dinamikleri açısından sonuçları olur.
Alıcı Emirleri: Aciliyete Öncelik Verme
Alıcı emirleri, aciliyet hissi verir. Emrini derhâl mevcut piyasa fiyatından gerçekleştirmek isteyen yatırımcı, bir alıcı emri verir. Bu emirler, emir defterindeki mevcut emirlerle eşleşir ve böylece piyasadan likidite “alır”. Alıcı emirleri, pozisyonlarda hızlı giriş ve çıkış yapmayı kolaylaştırarak onları hıza öncelik verenler için cazip hâle getirir.
Gerçekleştirme aciliyeti göz önünde bulundurulduğunda, alıcı emirleri, acil gerçekleşme kolaylığına karşılık, piyasa yapıcı emirlerine kıyasla biraz daha yüksek işlem ücretlerine (Alıcı Ücreti) tabi olabilir.
Piyasa Yapıcı Emirleri: Likiditenin Beslenmesi
Genellikle piyasa yapıcılarla ilişkili olan piyasa yapıcı emirleri, piyasanın likiditesine ve istikrarına katkıda bulunur. Bir yatırımcı, piyasa yapıcı emri verdiğinde, emrini emir defterine ekleyerek likidite sağlar ve bu emir başka bir yatırımcının alıcı emriyle eşleşmeyi bekler. Bu emirlerin, satın alma ve satma emirleri arasındaki fiyat farkını azaltarak, alış/satış farklarını etkileme potansiyeli vardır.
Piyasa yapıcı emirleri veren yatırımcılara likiditeyi teşvik etmenin ödülü olarak genellikle işlem ücretleri indirimli uygulanır (Piyasa Yapıcı Ücreti). Piyasa yapıcı emirlerinde katılımcılar, emirlerinin bir alıcıyla eşleşmesini beklemeye istekli oldukları için sabır içeren bir işlem yaklaşımı söz konusudur.
Aşağıdaki tabloda iki (2) emir türü arasındaki farklar özetlenmektedir:
|
Piyasa Yapıcı Emirleri |
Alıcı Emirleri |
Tanım |
Emir defterine giren ve gerçekleşene kadar likiditeye katkıda bulunan emirler. |
Emir defterinden likidite alarak derhâl gerçekleştirilen emirler. |
*İşlem Ücreti |
%0,02 |
%0,055 |
Emir Oluşturma Türleri |
Yalnızca Limit Emirleri |
Piyasa veya Limit Emirleri olabilir |
*Sunulan işlem ücreti bilgileri, vadeli işlemler ve süreli coin-M işlemleriyle ilgilidir. Bybit’teki tüm alım-satım ürünleri için geçerli olan ücret yapısına kapsamlı bir genel bakış için lütfen buraya bakın.
Alım-Satım İşlemlerinin Sonuçları
Bir BTCUSDT Vadeli Sözleşmesinin kullanıldığı aşağıdaki örneği inceleyelim:
İşlem Çifti |
BTCUSDT |
Sözleşme Büyüklüğü |
2 BTC |
İşlem Yönü |
Al/Uzun |
Giriş Fiyatı |
60.000 USDT |
Çıkış Fiyatı |
61.000 USDT |
Yatırımcı A: İki yönlü piyasa yapıcı emirleriyle pozisyon açar ve kapatır
Açmak için Gereken Ücret |
2 × 60.000 × %0,01 = 12 USDT |
Kapatmak için Gereken Ücret |
2 × 61.000 × %0,01 = 12,2 USDT |
Pozisyonun Kârı/Zararı (ücretler hariç) |
2 × (61.000 − 60.000) = 2.000 USDT |
Kapatılan Kâr/Zarar |
2.000 − 12 − 12,2 = 1.975,8 USDT |
Yatırımcı B: İki yönlü alıcı emirleriyle pozisyon açar ve kapatır
Açmak için Gereken Ücret |
2 × 60.000 × %0,06 = 72 USDT |
Kapatmak için Gereken Ücret |
2 × 61.000 × %0,06 = 73,2 USDT |
Pozisyonun Kârı/Zararı (ücretler hariç) |
2 × (61.000 − 60.000) = 2.000 USDT |
Kapatılan Kâr/Zarar |
2.000 − 72 − 73,2 = 1,854.80 USDT |
Yukarıdaki örneğe göre, Yatırımcı A’nın Yatırımcı B’den daha düşük bir işlem ücretine tabi olduğunu ve bunun da daha olumlu net Kapatılan Kâr/Zarar sağladığını görebiliyoruz.
Bu da işlem yapmadan önce işlem ücretlerini anlamanın önemini göstermektedir. Yatırımcıların ücretleri anlaması, bu maliyetleri göz önünde bulunduran bilinçli kararlar alarak işlem stratejilerini ve sonuçlarını optimize etmelerini sağlar.
Yatırımcılar, bir piyasa yapıcı emirini gerçekleştirmek için şu adımları izlemelidir:
- Emir oluşturma bölgesinde Limit Emri seçeneğini kullanın.
- Yalnızca Yayınla’yı seçin
- Stratejik bir Limit Emri fiyatı belirleyin ve mevcut en iyi kullanılabilir fiyata kıyasla daha avantajlı bir fiyatı hedefleyin.
Al/Uzun Emirleri için: En iyi satış fiyatlarından daha düşük bir fiyat seçin.
Sat/Kısa Emirleri için: En iyi alış fiyatlarından daha yüksek bir fiyat seçin.
Limit Emirleriniz derhâl gerçekleşirse bunların alıcı emirleri olarak kategorize edileceğini ve Yalnızca Yayınla seçimi nedeniyle hemen iptal edileceğini unutmamalısınız. Limit Emirlerinin neden kasıtlı olmadan hemen gerçekleşebileceği hakkında daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Notlar:
— Kapatılan Kâr/Zarar, işlem ücretleri dikkate alındıktan sonra pozisyonunuzun nihai kâr/zarar tutarlarını kaydeder.
— Bybit, platformdaki tüm işlem çiftleri için aynı piyasa yapıcı ve alıcı ücreti yapısını kullanır.